آیا فلسطینیها سرزمین خود را به یهودیان فروختند؟
از هفتاد و پنج سال پیش تاکنون روایتها و افسانههای متعددی در خصوص شکلگیری رژیم اسرائیل و شکست اعراب در میان اهالی خاورمیانه و گاها افکار عمومی جامعه جهانی منتشر شده است.
در این میان شاید یکی از قدیمیترین و مهمترین داستانها در خصوص شکلگیری «دولت یهودی» را بتوان مسئله فروش زمینها و املاک عربی به تجار و سرمایه داران صهیونیست دانست. در این داستان ظاهرا واقعی فلسطینیها به دلیل پیشنهاد وسوسه انگیز یهودیان حاضر به فروش املاک پدری خود شده و اساسا کشور اسرائیل بدون هیچگونه درگیری تاسیس شده است! در این روایت فلسطینیها دیگر هیچگونه حق یا مشروعیتی برای بازگشت به فلسطین نداشته و صهیونیستها حق دفاع از کشور جدیدشان را دارند! با این حال شواهد تاریخی داستان دیگری را بیان میکند.
اشغال بیتالمقدس توسط نظامیان صهیونیست در ژوئن ۱۹۶۷
قرنهای متمادی مسلمانان، مسیحیان و یهودیان به صورت مسالمتآمیز در سرزمین مقدس زندگی کرده و تحت فرمان نماینده امپرانوری عثمانی بودند. با شدت گرفتن جریان یهودستیزی در اواخر قرن نوزدهم میلادی در اروپای شرقی نخستین امواج مهاجرت به سمت سرزمین فلسطین آغاز شد. در این دوران جنبش صهیونیسم تحت هدایت تئودور هرتزل روزنامهنگار اتریشی- مجارستانی خواستار بازگشت به «صهیون» سرزمین اصلی یهودیان شد. کتاب «مسئله یهود» (۱۸۹۶) را میتوان مانیفیست اولیه برای شکلگیری دولت- ملت یهود در حوزه شامات دانست. در سال ۱۸۹۷ هرتزل ریاست نخستین کنگره صهیونیستی در بازل سوئیس را بر عهده گرفت. پس از این کنگره به تدریج یهودیان جهان برای مهاجرت به این سرزمین مورد تشویق قرار گرفتند. در موجهای اول (۱۸۸۱) و دوم (۱۹۰۴- ۱۹۴۱) عمدتا یهودیان ارتدکس و کشاورز راهی فلسطین شدند.
تئودور هرتزل، پدر جنبش جهانی صهیونیسم
در سال ۱۹۱۷ آرتور بالفور وزیر خارجه وقت انگلیس در بیانیهای خطاب به لرد روچیلد، رهبر یهودیان انگلیس، از موافقت لندن برای تشکیل کشور یهودی در سرزمین فلسطین خبر داد. براساس اسناد تاریخی ثبت شده لژیونهای یهودی نفش فعالی در روند جنگ جهانی اول و فتح بیتالمقدس توسط انگلیسیها داشتند. در این دوران گروههای شبهنظامی یهودی مانند هاگانا و بعدها ایرگون و لحی به خشنترین شکل ممکن ساکنان بومی این منطقه را هدف قرار داده و سعی داشتند تا حوزه کنترل خود را به تدریج افزایش دهند. بنا بر آمارهای ثبت شده در آن دوران جمعیت مسلمانان قریب به ۸۰ درصد بوده و یهودیان تنها ۱۱ درصد ساکنان فلسطین را تشکیل میدادند.
نظام قیمومیت انگلیس در فلسطین ۱۹۲۰- ۱۹۴۸
پس از جنگ جهانی اول یهودیان طی امواج سوم (۱۹۱۹- ۱۹۲۳) و چهارم (۱۹۲۴- ۱۹۲۹) به سمت فلسطین مهاجرت کردند. در موجهای جدید مهاجرت عمدتا افراد تحصیل کرده و صنعتگر راهی سرزمین فلسطین شدند. طی این سالها قریب به ۱۰۰ هزار مهاجر یهودی به این سرزمین آمدند. با ظهور جریان فاشیسم- نازیسم در قاره اروپا (۱۹۳۰) تعداد یهودیان حاضر در شرق مدیترانه به ۲۵۰ هزار نفر رسید. تشدید مهاجرت یهودیان و آغاز روند خرید ملک در فلسطین سبب اعتراض گسترده مسلمانان در این منطقه شده بود. در واکنش به این اقدام انگلیسیها با کمک گروههای شبهنظامی یهودی ۱۰ درصد از مردان فلسطینی را به شهادت رساندند. پس از سقوط برلین و پیروزی متفقین در جنگ جهانی دوم تعداد یهودیان این منطقه به ۳۱ درصد از کل جمعیت افزایش یافت.
عضویت رژیم صهیونیستی در سازمان ملل، ۱۱ مه ۱۹۴۹
در چنین شرایطی گروههای شبهنظامی یهودی رویکرد تهاجمی نسبت به انگلیسیها و فلسطینیها اتخاذ کردند. به عنوان مثال در ژوئیه ۱۹۴۶ دفتر رسمی انگلیسیها برای اداره فلسطین در بیتالمقدس مورد حمله قرار گرفت که موجب کشتن ۹۱ نفر از ملیتهای مختلف در این منطقه شد. این رویکرد خصمانه تا پایان سال ۱۹۴۷ ادامه یافت. با وجود تلاش لندن برای ایجاد مصالحه میان یهودیان و فلسطینیها، اما گروههای صهیونیست به هیچ راهوحلی که در آن شکلگیری دولت یهودی پیشبینی نشده بود، پاسخ مثبت ندادند. در سوی مقابل فلسطینیها نیز خواستار شکلگیری کشور فلسطین، تحت رهبری مسلمانان بودند. نهایتا انگلیسیها مجبور شدند تا این پرونده را به سازمان ملل ارجاع دهند. در سپتامبر ۱۹۴۷ «کمیته ویژه سازمان در فلسطین» حکم به شکلگیری کشور مستقل فلسطینی و کشور مستقل یهودی داد. در همین دوران کابینه وقت دولت انگلیس تصمیم گرفت که به نظام قیمومیت پایان داده و این منطقه را ترک کند.
نکته کلیدی در روند شکلگیری رژیم صهیونیستی آن است که در آن زمان یهودیان یکسوم جمعیت این منطقه بودند اما تنها مالکیت ۷ درصد از املاک این منطقه را در اختیار داشتند. نظام قیمومیت انگلیس اما در اقدامی جانبدارانه ۵۵ الی ۵۶ درصد از زمینهای این منطقه را در اختیار یهودیان قرار داد. این موضوع از سوی اتحادیه عرب و کمیته عالی عربی رد و موجب افزایش درگیری میان فلسطینیها و یهودیها در این منطقه شد. نهایتا یک روز قبل از اعلام پایان کار نظام قیمومیت انگلیس در فلسطین یعنی چهاردهم مه ۱۹۴۸، دیوید بن گورین، رئیس آژانس یهود، تاسیس کشور مستقل یهودی به اسرائیل را اعلام نمود. تنها یک روز پس از اعلام استقلال رژیم جعلی صهیونیستی چهار کشور عربی مصر، سوریه، اردن و عراق به صهیونیستها اعلام جنگ کردند. پس از قریب به یکسال جنگ میان طرفین اعلام آتشبس شد و مرزهای موقت موسوم به خط سبز از سوی طرفین منازعه ترسیم گردید. در آن زمان کنترل کرانه باختری و نوار غزه به ترتیب در اختیار اردن و مصر بود.
بازخوانی تاریخ پیدایش رژیم صهیونیستی میتواند پاسخ بسیاری از سوالات امروز ما را بدهد. اینکه چرا پس از گذشت هشت دهه همچنان جریان درگیری میان یهودیان و فلسطینیها در جریان است و هیچ یک از قدرتهای بزرگ یا سازمانهای بینالمللی نتوانستند میان فلسطینیها و اسرائیلی صلحی پایدار برقرار کنند؛ ریشه در حوادث تاریخی و شکلگیری جنبش صهیونیسم در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم دارد. برای فهم حقیقت جنگ تاریخی میان صهیونیستها با جهان اسلام باید از پروپاگانداری رسانههای زرد عبور کرده و به خوانش دقیق تاریخ در منابع علمی و بیطرف، نگاه تحلیلی درستی نسبت وقایع جاری در سرزمین فلسطین پیدا کنیم.
*کارشناس مسائل خاورمیانه